Muş'un Arak (Kepenek) köyünde bulunan ve halk arasında "Arak Manastırı" olarak da bilinen tarihi Kepenek Kilisesi, yüzlerce yıllık geçmişine rağmen ne yazık ki kaderine terk edilmiş durumda. Bir zamanlar ibadet, eğitim ve sosyal yaşamın merkezi olan bu önemli yapı, bugün köylüler tarafından depo ve odunluk olarak kullanılıyor. Bu durum, tarihi ve kültürel mirasımızın korunması konusundaki hassasiyetin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

Kiliseye Ne Oldu?

Mezopotamya Ajansı'nın haberine göre, kilisenin iç mekânında herhangi bir süsleme kalmamış. Alçı sıvalı duvarlar çökmüş ve yapının büyük bölümü bakımsızlık nedeniyle ciddi şekilde tahrip olmuş durumda. Moloz taşlarla örülen dikdörtgen planlı yapının giriş kapısı ise tamamen yok olmuş. Batı cephesi evle kapatıldığı için giriş, kuzeyde sonradan açılan kapıdan sağlanıyor. Doğu cephesindeki yarım daire planlı apsis, mimari detaycılığın izlerini taşısa da bugün yalnızca yıkıntılarla ayakta duruyor.

Kepenek Kilisesi'nin Tarihi Önemi

Muş ve çevresi, tarih boyunca çok sayıda Ermeni kilisesi, manastırı ve okuluna ev sahipliği yapmıştır. Özellikle Orta Çağ'dan itibaren bölge, Ermeni Apostolik Kilisesi için önemli bir merkez haline gelmiştir. Kepenek Kilisesi ise bölgedeki Roma ve Sasani etkilerinin izlerini taşıyan nadir mimari eserlerden biridir.

• Kilisenin mimarisi ve kullanılan malzemeler, özellikle moloz taşlarla örülen yapısı, yapının Roma dönemi mimari gelenekleriyle inşa edildiğini gösterir.
• Aynı zamanda Sasani döneminde (M.S. 3.-7. yüzyıllar arasında İran’da hüküm süren Sasani İmparatorluğu) Romalı ustalar tarafından yapıldığına dair araştırmalar vardır.
• Bu da yapının bölgedeki kültürel etkileşimlerin ve farklı medeniyetlerin kesişim noktası olduğuna işaret eder.

Kilise, tarih boyunca sadece ibadet yeri değil, aynı zamanda eğitim ve sosyal yaşamın merkezi olarak da kullanılmıştır. Bölgedeki Hıristiyan topluluklar için önemli bir merkez olmuş ve manastır işlevi görmüştür.

Kültürel Mirasımıza Sahip Çıkmalıyız

Muş'taki tarihi Kepenek Kilisesi'nin durumu, kültürel mirasımızın korunması konusunda daha fazla çaba göstermemiz gerektiğini açıkça ortaya koyuyor. Yüzlerce yıllık geçmişi olan bu yapının depo ve odunluk olarak kullanılması, büyük bir kayıp ve üzüntü kaynağıdır. Yetkililerin ve ilgili kurumların bu duruma ivedilikle müdahale ederek, kilisenin restore edilmesi ve yeniden kültürel hayata kazandırılması için gerekli adımları atması büyük önem taşıyor. Aksi takdirde, bu değerli tarihi eser, zamanla tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacaktır.