İran'dan IAEA Denetçileri Çekildi! Neler Oluyor?
Gündem

İran'dan IAEA Denetçileri Çekildi! Neler Oluyor?


04 July 20255 dk okuma9 görüntülenmeSon güncelleme: 09 July 2025

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA),İran'daki nükleer tesislerde yaşanan son gelişmeler üzerine ülkedeki denetçilerini geri çektiğini duyurdu. Bu karar, ABD ve İsrail'in İran'daki nükleer tesislere yönelik saldırılarının ardından tesislere erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle alındı. Peki, bu durum nükleer programın geleceği ve bölgedeki güvenlik açısından ne anlama geliyor?

IAEA'nın İran'dan Çekilme Kararı

IAEA, yaptığı açıklamada, İran'daki son denetçilerinin güvenli bir şekilde Viyana'ya döndüğünü belirtti. Bu karar, İsrail'in üç hafta önce İran'la yaşanan savaş sırasında nükleer tesislere yönelik saldırıları sonrasında geldi. O tarihten bu yana IAEA denetçileri, İran'daki tesisleri denetleyemiyordu. Diplomatlar, savaşın başlamasıyla birlikte İran'daki IAEA denetçilerinin sayısının zaten azalmış olduğunu ifade ediyor.

İran ve IAEA Arasındaki Gerilim

İran, IAEA'yı 31 Mayıs'ta yayımladığı bir raporla, ülkedeki bombardımanlara zemin hazırlamakla suçluyor. Bu rapor, İran'ın nükleer silahların yayılmasını önlemeye yönelik yükümlülüklerini ihlal ettiğini belirtiyordu. IAEA Başkanı Rafael Grossi ise raporun arkasında durduğunu ve askeri müdahaleye diplomatik kılıf sağladığı iddialarını reddetti. Bu gerilim, İran Meclisi'nin IAEA ile iş birliğini askıya alan bir yasayı kabul etmesine kadar vardı. İran, nükleer tesislerin güvenliğinin sağlanması gibi bazı koşullar yerine getirilene kadar iş birliğinin askıya alınacağını savunuyor.

Peki, bu durum neleri beraberinde getirebilir? İşte olası sonuçlar:

  • Nükleer faaliyetlerde şeffaflığın azalması
  • Bölgesel gerginliğin artması
  • Diplomatik çözüm yollarının tıkanması

Gelecekte Neler Bekleniyor?

IAEA, İran'la hayati öneme sahip izleme ve doğrulama faaliyetlerinin mümkün olan en kısa sürede yeniden başlaması için gerekli yöntemleri görüşmenin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Ancak, İran'ın iş birliğini askıya alma kararı henüz resmen IAEA'ya bildirilmedi. Bu durum, taraflar arasındaki belirsizliğin devam ettiğini gösteriyor.

Sonuç olarak, IAEA'nın İran'dan denetçilerini çekmesi, nükleer programın geleceği ve bölgesel güvenlik açısından kritik bir dönüm noktası olabilir. Taraflar arasındaki gerilimin tırmanması, nükleer faaliyetlerde şeffaflığın azalmasına ve diplomatik çözüm yollarının tıkanmasına neden olabilir. Bu nedenle, uluslararası toplumun bu konuda daha aktif bir rol oynaması ve tarafları diyalog masasına oturtması büyük önem taşıyor.