Kahramanmaraş depremlerinin ardından kentsel dönüşüm yeniden gündemde. İstanbul depremi de kentlerin afetlere hazırlıklı olup olmadığını sorgulattı. Sadece deprem değil, yangın, sel gibi afetlere de hazırlıklı olmak gerekiyor. Eskişehir Teknik Üniversitesi'nden Doç. Dr. Muammer Tün, bu konuda farkındalık yaratmaya çalışıyor.
Eskişehir Deprem Riski Altında mı?
Eskişehir, deprem konusunda riskli iller arasında yer alıyor. Zemini, yapı stoğu ve fay hatlarına yakınlığı nedeniyle ciddi bir deprem hazırlığı yapılması gerekiyor. Depreme hazırlık denince akla ilk gelen ise mevcut yapı stoğu. Riskli yapıların tespit edilip kentsel dönüşümün buralardan başlaması gerekiyor. İMO Eskişehir Şubesi, bu konuda belediyelerle işbirliği yaparak önemli bir çalışma başlattı. 52 mahallede 51 bin 801 yapı incelendi.
Ancak kentsel dönüşüm konusunda eleştiriler de var. Hükümet yetkilileri, yerel yönetimlere yüklenerek kentsel dönüşümde yeterli çalışma yapılmadığını belirtiyor. Bu eleştirilerde haklılık payı olsa da, dönüşüm işinin kolay olmadığı ve asıl sorumluluğun ilgili bakanlıklarda olduğu unutulmamalı. Yerel yönetimler tek başına bu işin altından kalkamaz.
TOKİ Konutları Kentsel Dönüşüme Ne Kadar Katkı Sağlıyor?
Hükümete yakın bazı isimler ise TOKİ'nin yaptığı konutları örnek gösteriyor. TOKİ, Eskişehir'de 18 bine yakın konut üretti ve bu konutların kente önemli katkıları oldu. Ancak önemli olan yeni yapılardan ziyade mevcut riskli yapı stoğunu eritmek. Riskli yapıları yıkıp yerine yeni sağlam binalar yapmak gerekiyor. İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Orkun Kılıç, "1999 öncesi binalarında içinde özellikle altında dükkanı olan 7-8 katlı binalar daha riskli" diyerek durumu özetliyor. Kılıç ayrıca, "Yeni imar alanları açmak yerine şehir merkezini dönüştürelim" önerisinde bulunuyor.
Kentsel Dönüşümde İşbirliği Şart
Kentsel dönüşüme nereden başlayacağımızı iyi bilmeli ve uzman görüşlerine önem vermeliyiz. Tüm afetlere hazır bir Eskişehir için işbirliği yapmalıyız. Kentsel dönüşümde öncelik, riskli yapıların tespiti ve dönüştürülmesi olmalı. Bu süreçte yerel yönetimler, merkezi hükümet, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar işbirliği içinde hareket etmeli. Aksi takdirde, olası bir depremde büyük kayıplar yaşanabilir.
Eskişehir'in depreme karşı dirençli bir kent haline gelmesi için kentsel dönüşüm çalışmalarına hız verilmesi ve bu konuda somut adımlar atılması gerekiyor. Unutulmamalıdır ki, deprem değil, riskli yapılar öldürür.
